Geneeskracht vitamine D

Geneeskracht van vitamine D

Vitamine D wordt door het lichaam aangemaakt door middel van zonlicht. Daarom voelen we ons doorgaans beter op zonnige dagen (als we genoeg buiten komen). Hoe meer de huid is blootgesteld aan zonlicht, hoe beter voor de aanmaak. Bij een tekort van vitamine D door teveel binnen zitten, in de winter of bedekkende kleding te dragen, kan men het lichaam van vitamine D voorzien via voeding of door vitamine D-supplementen. Lichaamsvet werkt als een soort opslagbatterij voor vitamine D. Tijdens periodes van zonlicht wordt vitamine D opgeslagen in vet en vervolgens vrijgegeven wanneer het zonlicht weg is.
Oudere mensen lopen een groot risico op een vitamine D-tekort, de oorzaak is niet altijd omdat ze minder vaak tijd doorbrengen in de zon, maar omdat ze minder receptoren in hun huid hebben die zonlicht omzetten in vitamine D, ook kunnen er problemen zijn met de absorptie van vitamine D. Er wordt geopperd dat het risico op vitamine D-tekort bij mensen ouder dan 65 jaar zeer hoog is.

Als supplement is vitamine D3 de beste keuze omdat vitamine d3 3 tot 4 x effectiever is dan vitamine D2. Vitamine D is belangrijk voor de regulatie van de mineralen calcium, fosfor en bij het handhaven van een goede botstructuur.

Vitamine D verhoogt de activiteit van het enzym telomerase. Telomerase is een enzym dat zich bevindt in de celkern van bepaalde cellen en is verantwoordelijk voor het herstel van de uiteinden van chromosomen (telomeren). Telomeren zijn dunne DNA-segmenten die met het ouder worden verkorten. Ze beschermen de uiteinden van de chromosomen. Bij beschadiging van de telomeren kan het chromosoom gaan rafelen waardoor de cel niet meer goed kan functioneren en afsterft.

Wat zijn de gezondheidsvoordelen van vitamine D

Vitamine D is betrokken bij de productie en werking van serotonine in de hersenen wat gunstige effecten geeft bij uiteenlopende hersenfuncties waaronder de stemming, het nemen van beslissingen, sociaal gedrag en de beheersing van impulsief gedrag. Er worden lage concentraties van serotonine in de hersenen aangetroffen bij autisme, ADHD, bipolaire stoornissen, schizofrenie, angsten en depressies. Vitamine D speelt een rol bij overmatige slaperigheid gedurende de dag. Vitamine D-receptoren in het hersengebied zijn betrokken bij het in slaap vallen en bij het slapen in het algemeen. Vitamine D helpt bij het reguleren van het slaap-waakritme.

Vitamine D receptoren worden aangetroffen in meer dan 30 verschillende typen weefsels en organen. Dit betekent dat vitamine D een breed werkterrein heeft en op uiteenlopende manieren de gezondheid ondersteunt. Bij voldoende vitamine D-spiegels zijn de risico op het krijgen van auto-immuunziekten lager. Er is duidelijk een verband met hogere niveaus vitamine D spiegels en een significante lagere risico voor het ontwikkelen van bijvoorbeeld multiple sclerose, ziekte van Bechterew, artritis en artrose.

Vitamine D tekort in de vroege kinderjaren is geassocieerd met een verhoogde kans op astma, een piepende ademhaling, netelroos, eczeem en allergieën. Een vitamine D-tekort is gerelateerd aan een verhoogde kolonisatie van schadelijke bacteriën in de bovenste luchtwegen en een verhoogde kans op ernstige luchtweginfecties. Beiden zijn risicofactoren voor het ontstaan van astma.

Vitamine D bevordert de botvorming en de mineralisatie, is essentieel voor de ontwikkeling van sterke botten en tanden, vermindert botbreuken. Vitamine D verhoogt de opname van calcium in botten en tanden. Tanden en botten zijn veruit de hardste bestanddelen van ons lichaam, deze verdienste is grotendeels te danken aan calcium, het meest voorkomende mineraal in deze lichaamsstructuren.

Vitamine D kan schadelijke immuunreacties in de ogen onderdrukken, verouderingsprocessen in het oog vertragen en beschermd de ogen tegen droge ogen syndroom (syndroom van Sjögren) veroorzaakt door ontsteking van het oogoppervlakte en afname van de traanfilm, wat gepaard gaat met pijn, roodheid, vermoeidheid en een slechter gezichtsvermogen. Vitamine D tekort geeft een verhoogde kans op leeftijdsgerelateerde maculadegeneratie.

Vitamine D tekort verhoogt het risico op hoge bloeddruk en cardiovasculaire aandoeningen (hart- en vaataandoeningen). Vitamine D heeft een gunstige invloed op de antistollingseigenschappen en het cytokineprofiel van het bloed (cytokines worden uitgescheiden door de cellen van het immuunsysteem). hierdoor kan de kans op trombose verkleinen. Vitamine D kan de structuur en functie van de linker hartkamer verbeteren.

Vitamine D is feitelijk geen vitamine maar een (pro)hormoon dat we zelf aanmaken, vitamine D heeft een anti-oestrogenen werking waar nodig is en activeert de hormonen oxytocine en vasopressine.

Vitamine D receptoren worden aangetroffen in afweercellen en zorgt voor het normaal functioneren van het immuunsysteem, waardoor vitamine D de weerstand tegen infecties en ontstekingen kan verhogen. Doordat vitamine D een positieve invloed heeft op het immuunsysteem kan het preventief ingezet worden bij chronische luchtwegaandoeningen zoals bijvoorbeeld bronchitis en longemfyseem, herhalende middenoorontsteking en allerhande onstekingen zoals bursitis (gewrichtsontsteking).

Vitamine D tekort zorgt voor minder energie, bij mensen met chronische aandoeningen (zoals bijvoorbeeld het chronisch vermoeidheidssyndroom) zijn de vitamine D waardes zeer laag.

Vitamine D ondersteunt de stofwisseling van koolhydraten en vetten en vermindert de vetopslag. Parathyroide hormonen (PTH) en calcitrol nemen toe als het lichaam weinig vitamine D bevat, te veel van deze hormonen zorgen voor meer vetopslag. Samen met calcium helpt vitamine D vet te verbranden, door de productie van cortisol te verminderen. Dit stresshormoon zorgt voor de opslag van buikvet.

Vitamine D zorgt voor een betere cellulaire opname van glucose en samen met omega 3 zorgt vitamine D voor een verbetering van de insuline-gevoeligheid. Vitamine D tekort kan leiden tot een verlaagde insulinesecretie van de alvleesklier. Dit kan bijdragen tot de ontwikkeling en verergering van glucose-intolerantie en leiden tot metabool syndroom.

Vitamine D zorgt voor een beter behoud van de telomeerlengte. De bevinding is een mogelijke verklaring voor het feit dat vitamine D de sterftekans en risico van kanker verkleint. Telomeren zijn dunne DNA-segmenten die met het ouder worden verkorten. Ze beschermen de uiteinden van de chromosomen. Als deze beschermkapjes wegvallen kan het chromosoom gaan rafelen waardoor de cel niet meer goed kan functioneren. De telomeerlengte wordt beïnvloed door de leeftijd, BMI, etniciteit en het geslacht. Bij volwassenen van middelbare leeftijd gaat iedere toename van de vitamine D-spiegel gepaard met langere telomeren.

Vitamine D tekort kan deels een oorzaak zijn bij mensen met chronische pijnklachten (zoals bijvoorbeeld bij fibromyalgie). Lage vitamine D-spiegels hangen samen met meer pijnklachten, depressieve klachten en een verhoogde kans op een verminderde botmassa.

Vitamine D tekort kan premenstrueel syndroom (PMS) klachten versterken, zoals psychische en lichamelijke klachten die afhankelijk zijn van de menstruatiecyclus.

Voldoende inname van vitamine D verkleint de kans op ziekteverschijnselen na een behandeling van de ziekte van Crohn, prikkelbare darmsyndroom (PDS) en colitis ulcerosa. Vitamine D verhoogt de kans op succes bij een behandeling van chronische darmontstekingen.

Mogelijk helpt lichttherapie bij psoriasis omdat de hoeveelheid vitamine D in het lichaam doet stijgen.

Vitamine D vermindert het risico op tandbederf aanzienlijk, wanneer de vitamine D-concentratie in het lichaam optimaal is. In gebieden met een lagere UV-stralingsintensiteit treedt tandbederf duidelijk vaker op dan in gebieden met een hogere UV-straling. UV-straling stimuleert de aanmaak van vitamine D en vitamine D is op zijn beurt de motor voor de opbouw van antibacteriële peptiden die het ontstaan van tandbederf voorkomen.

Vitamine D gaat ontstekingsreacties tegen als gevolg van zonnebrand. Vitamine D blijkt niet alleen onstekingen als gevolg van zonnebrand tegen te gaan, maar activeert tevens een gen dat betrokken is bij het herstel van de huid.

Vitamine D moet voldoende aanwezig zijn tijdens de zwangerschap, omdat het een positieve invloed heeft op de spierkracht en spierontwikkeling van het kind.

Vitamine D3 is een in vetoplosbare essentiële vitamine die onze huid synthetiseert bij blootstelling aan de zon, bij voldoende blootstelling aan ultraviolette straling is de eigen aanmaak vele malen groter dan de hoeveelheid die via de voeding kan worden opgenomen. Bij onvoldoende blootstelling aan de zon wordt vitamine D3 een essentieel nutriënt en wordt het dus zeer belangrijk dat we er voldoende van binnenkrijgen via de voeding en voedingssupplementen. Zorgen voor een optimale vitamine D-voorziening (het hele jaar door) is een uitstekende investering voor uw gezondheid. Het komt ons op veel manieren ten goede, van gezonde botten tot een goede gemoedstoestand.

Waarvoor kan vitamine D gebruikt worden

Dosering van vitamine D

Om de opname van vitamine D3 in het lichaam te verhogen, bijvoorkeur innemen met een maaltijd waar vet of olie in verwerkt is, omdat vitamine D vetoplosbaar is.

De meeste volwassenen hebben een dosis vitamine D nodig tussen 25 en 75 mcg (microgram of µg) per dag.
Ouderen hebben vaak een hogere vitamine D-behoefte dan (jong)volwassenen.
Mensen met overgewicht of obesitas hebben meer vitamine D nodig dan mensen met een normaal lichaamsgewicht, vergeleken met mensen met een normaal lichaamsgewicht is de vitamine D-behoefte 1,5 tot 3 x hoger.

Welke voedingsstoffen versterken de werking van vitamine D

Vitamine D kan een synergetisch effect hebben bij een behandeling met bisfosfonaten (geneesmiddelen die de botafbraak remmen), oestrogenen of raloxifeen (geneesmiddel dat de botafbraak vermindert) om de botmineraaldichtheid te verhogen.

Vitamine D3 bol.com

Bijwerkingen en waarschuwingen van vitamine D

In de doseringen die in voedingssupplementen verkrijgbaar zijn, zijn geen contra-indicaties bekend. Ook patiënten met leverziekten kunnen vitamine D supplementen gebruiken. De lever is namelijk in staat om vitamine D te metaboliseren, zelfs in een toestand van vergevorderde leverziekte.
Het is vrijwel onmogelijk om toxische hoeveelheden vitamine D uit voedingssupplementen te halen. Vitamine D heeft pas toxische effecten bij serumwaarden van 250 nmol calcidiol per liter of meer. Dergelijke waarden worden pas bereikt bij chronisch gebruik van meer dan 10.000 IE (250 µg) vitamine D per dag, 100 x de huidige aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor volwassenen. In voedingssupplementen is de toegestane hoeveelheid vitamine D wettelijk beperkt tot maximaal 5 µg per dag. Voor producten die speciaal bedoeld zijn voor personen van 60 jaar en ouder, kinderen t/m 6 jaar, zwangeren en zogenden geldt een maximale dagdosis van 15 µg vitamine D, maar alleen als op het etiket van een dergelijk product expliciet is vermeld dat het uitsluitend is bedoeld voor deze doelgroepen. Vandaar dat op hooggedoseerde vitamine D producten een waarschuwingstekst op het etiket moeten staan: “Dit product bevat hoeveelheden vitamine D die uitsluitend geschikt zijn voor kinderen van 1 tot en met 6 jaar, zwangeren, zogenden en personen van 60 jaar en ouder”. Paradoxaal genoeg is voor het normaliseren van de vitamine D spiegels vaak aanmerkelijk meer vitamine D nodig dan het wettelijk maximum. Vanwege deze wettelijke beperking is het risico op overdosering van vitamine D door het gebruik van een voedingssupplement, mits men zich aan de aanbevolen dosering houdt daarom uitgesloten.
De maximaal veilige dosis voor vitamine D3 is onlangs in de EU verhoogd van 50 naar 100 µg (4000 IE) per dag. Volgens een risicoanalyse uit 2007 kan deze waarde zonder bezwaar verder worden verhoogd tot 250 µg (10.000 IE) per dag. Voor kinderen van 1-10 jaar is de veilige bovengrens recent verdubbeld, van 25 µg naar 50 µg per dag. Voor zuigelingen is deze nog steeds 25 µg per dag.
Bij langdurig gebruik van bepaalde medicijnen neemt de absorptie van vitamine D af, waardoor op den duur een gebrek kan ontstaan. Dat geldt bijvoorbeeld voor: colestyramine (lipidenverlagend middel), neomycine (antimicrobieel middel) en orlistat (middel bij overgewicht). Neomycine verhoogt ook de uitscheiding van vitamine D. Er zijn ook medicijnen die interfereren met het metabolisme van vitamine D. Enzyminducerende anti-epileptica (zoals carbamezepine, fenobarbital, primidon en fenytoïne) kunnen het vitamine D metabolisme versnellen waardoor op den duur een tekort aan vitamine D kan ontstaan. Ook inname van valproïnezuur, een niet-enzyminducerend anti-epilepticum, kan uiteindelijk leiden tot een verlaagde vitamine D spiegel. Bij gebruik van anti-epileptica is het risico op fracturen dan ook sterk verhoogd en is regelmatige controle van de botstatus gewenst. Corticosteroïden interfereren op diverse wijzen met het metabolisme van vitamine D. Bovendien neemt bij het gebruik van corticosteroïden de absorptie van calcium af en neemt de uitscheiding van calcium toe. Bij langdurig gebruik van corticosteroïden wordt extra calcium en vitamine D aangeraden. Heparine (niet-gefractioneerd), een antistollingsmiddel, remt de omzetting van vitamine D in de nieren naar de actieve vorm. Bij langdurig gebruik van een hoge dosering heparine kan osteoporose ontstaan. Cimetidine remt (waarschijnlijk) de activeringsstap van vitamine D in de lever. Mogelijk geldt hetzelfde ook voor andere H2 receptorantagonisten, maar dit moet nog worden bevestigd in onderzoek. Bij digoxine gebruik kan door vitamine D suppletie het risico op hartritmestoornissen toenemen door vitamine D geïnduceerde hypercalciëmie. Door het gebruik van thiazidediuretica (zoals indapamide, hydrochloorthiazide, chloorthiazide en chloortalidon) neemt de uitscheiding van calcium af. Bij het gebruik van vitamine D in combinatie met deze medicatie moet rekening gehouden worden met hypercalciëmie. Over de doseringen vitamine D waarbij hypercalciëmie kan optreden in combinatie met genoemde medicatie is helaas onvoldoende informatie beschikbaar, maar geadviseerd wordt om voorzichtigheid te betrachten met vitamine D suppletie bij patiënten die deze medicatie gebruiken. Andere interacties met reguliere of natuurgeneesmiddelen zijn ook mogelijk. Raadpleeg hiervoor een deskundige.

Index

Aandoeningen
Supplementen en extracten

Zoeken in deze blog